Motto's en wapenspreuken

Wie heeft er geen lijfspreuk? Het motto 'ken uzelf' hebben velen als credo. In de heraldiek komen we veel leuzen tegen. Adellijke families, staten en universiteiten spreken van wapenspreuken. Je kunt er ook zelf eentje bedenken, iets wat je aanspreekt, ga zorgvuldig te werk want wat je graag wilt komt ook uit. 'Denk en wens'.

In de heraldiek staat een leus boven het wapen

Een motto kan een zin- of kernspreuk, een uitdrukking, een citaat of een dekkende leus zijn. Het woord 'motto' betekent 'beweegreden', het komt van het werkwoord 'movere' dat 'bewegen' betekent. Een boek begint soms met een motto waarvan de bedoeling tijdens het lezen duidelijk wordt. In de heraldiek staat een leus boven het wapen of op de rand van de wapentent. De wapenspreuk of het motto staat op de bandelier of lint onder het wapen. Op een strook onder wapenschilden wordt soms een motto, devies of wapenspreuk geschreven. Een wapenspreuk wordt ook wel wapenkreet genoemd of het oude woord 'ghecri'. Het goede voorbeeld is ons eigen Nederlandse wapen met de tekst: Je maintiendrai (Ik zal handhaven)

Een collectie van wapenspreuken van verschillende staten

Een gezegde groeit uit tot een medaille.

Wapenspreuken van deelstaten en provincies

Wapenspreuken van steden

Een korte spreuk elke dag herhaald wordt vervuld.

Wapenspreuken van universiteiten

Een goede spreuk is de honing van de bijenkorf.

Wapenspreuken bij adellijke families

De spreuk gaat voor de baet uit.

Collectie motto's

Sommige staten hebben geen wapenschild, maar hebben wel een motto, bijvoorbeeld: In God we trust (In God stellen wij ons vertrouwen, Verenigde Staten). Een motto van een persoon wordt lijfspreuk of credo genoemd.


Een schip moet een naam hebben, dat mag ook een motto zijn. Voorbeeld: 'Zeilende Rijk'.

Lees verder

• Wereld van taal
• Denken we kosher?
• Is een spreekwoord een citaat?