Sneller lezen en leren met snellezen

Door middel van lezen kun je informatie opnemen. Op deze manier kun je nieuwe dingen leren. Langzaam lezen zou het begrip verhogen. Maar: onze denksnelheid is sneller dan onze leessnelheid waardoor onze gedachten makkelijk kunnen afdwalen. Dus sneller lezen geeft je gedachten minder kans af te dwalen, waardoor je aandacht bij de tekst blijft en dus blijft informatie beter hangen. Hoe werkt dit?

Snellezen: wat is dat?

Snellezen betekent dat je het leestempo aanpast aan de stof en je dus niet alles in één tempo leest. Zo kun je bij makkelijke stukken tekst sneller door de tekst heen, terwijl je bij moeilijkere teksten je leestempo vertraagt. Het betekent dus variatie in leessnelheid en niet alleen sneller lezen.

Waarom zou je snellezen toepassen?

Ten eerste is onze denksnelheid sneller dan onze leessnelheid. Onze denksnelheid gaat gemiddeld met 800 tot 1400 woorden per minuut (WPM), terwijl onze leessnelheid maar met 200 tot 250 woorden per minuut gaat. Logisch dat je bij eenvoudige of saaie teksten allang met iets anders bezig bent in gedachten. Door de principes van snellezen toe te passen zorg je ervoor dat de leessnelheid omhoog gaat en daardoor beter aansluit op de denksnelheid, waardoor afdwalen minder makkelijk is.
Ten tweede is onze leessnelheid verbonden met de spreeksnelheid. De 200 tot 250 woorden per minuut is dus wat een Nederlander ongeveer kan zeggen. In Italië praten ze sneller, waardoor ze ook sneller lezen. In Texas (Verenigde Staten) spreken ze juist langzamer dan de gemiddelde Nederlander, waardoor ook het leestempo lager ligt. Op dit moment is juist de spreeksnelheid die in de weg zit.

De problemen die bij lezen het aantal woorden per minuut bepalen

Allereerst is het spreektempo hier verantwoordelijk voor. Als we lezen praten we vaak mee met de woorden die we lezen. Hierdoor vertraag je jezelf eigenlijk, want je laat dan je spreektempo het leestempo bepalen.
Ten tweede worden teksten vaak herlezen; soms wel twee of driemaal! We lezen 10% van de tekst nog een keer. Bij studenten ligt dit nog hoger: 15% van de tekst wordt herlezen. Hierdoor verlies je een hoop tijd, want je ‘herhaalt’ steeds tekst die je al gelezen had.
De derde reden is dat het oog zich normaal fixeert op één woord tegelijk om het te kunnen lezen en staat daar even stil voor ongeveer 0,25 tot 1,5 seconden. Hierdoor lees je letterlijk woord voor woord. Bij een tekst van 500 woorden (ongeveer één A4tje) ben je dan 125 tot 750 seconden kwijt (2 tot 12,5 minuut!) en dan is nog niet meegenomen dat je woorden opnieuw en opnieuw leest (dan zou je uitkomen op dikke 2 tot een klein 14 minuten!).

Hoe zorg je ervoor dat je sneller kan lezen?

De eerste stap zit in je houding. Door rechtop te gaan zitten zorg je voor een goede doorstroom van zuurstof naar de hersenen. Daarnaast moet je je hoofd recht houden. Een schuin hoofd geeft een signaal ‘slaaphouding’ naar de hersenen. Dat is natuurlijk niet de bedoeling als je zit te studeren!

De tweede stap is het gebruik van een aanwijzer. Hiermee onderbreek je namelijk het ‘meepraten’, omdat de oog-hand coördinatie sterker is dan het ‘meepraten’. Bovendien voorkomt het dat je terugspringt naar eerdere woorden en daarmee dus ‘herlezen’.
Bovendien zorgt een aanwijzer ervoor dat je oog 2 à 3 woorden tegelijk leest. Dat scheelt in tijd dus de helft tot eenderde! Dit kan je mede toepassen door net na het begin van de regel te beginnen met aanwijzen en te stoppen vlak voordat de regel eindigt. Dit wordt ritmisch lezen genoemd.

De derde en laatste manier voor snellezen is het gebruik van scanning en skimming. Scanning gebruik je om informatie over het onderwerp te vinden. Skimming is nodig om een globaal beeld te krijgen van een tekst. Door de aanwijzer vlot door de tekst heen te halen, scan en skim je de belangrijkste woorden. Belangrijk is om sleutelwoorden te markeren in de tekst. Dit geeft een signaal ‘belangrijk’ af naar de hersenen, waardoor dat beter onthouden wordt.

Tips bij snellezen

Van het beeldscherm lezen

Als je van een beeldscherm moet lezen, zorg er dan voor dat je rechtop zit. Scrol daarnaast mee met je leestempo of gebruik de muis als ‘aanwijzer’ (selecteer de tekst in het gewenste tempo).

Uit een studieboek of op zoek naar informatie

Lees het boek zoals je een legpuzzel zou maken. Bekijk het ‘plaatje’: de omslag, titels en achterkant. Door een kader te plaatsen (de ‘randen’) zijn details later makkelijker te plaatsen. Daarnaast kun je makkelijk bepalen of dit belangrijk is om je vraag te beantwoorden: is het nodig dat je dit leest? Is het antwoord ‘ja’, zet dan je filter aan: welke informatie zoek je specifiek?