Wat is een virtuele Community of Practice (CoP)?

Je ziet meer en meer discussiegroepen op internet. Daarnaast wemelt het van de huiswerk/samenvattingssites. Je kunt het niet bedenken of een onderdeel is wel vertegenwoordigd. Maar wat zijn nu de kenmerken van een echte virtuele leergemeenschap (een Community of Practice ofwel een CoP)?

Wat is een virtuele Community of Practice (CoP: leergemeenschap)?

Wenger stelt 3 levels voor waarop interactie binnen een community plaats kan vinden:

1. Individuen

Het individu neemt deel aan de community waar hij lid van is. Hij neemt zijn eigen kennis en ervaring mee en hopelijk verrijkt hij hiermee de community.

2. Communities

Community leren is een kwestie van het verfijnen van de praktijk van de community zodat nieuwe leden zich ontwikkelen tot oldtimers. Voor het voortbestaan van een vakgebied is het van belang dat de nieuwe generatie wordt opgeleid.

3. Organisaties

Organisaties moeten betrokken blijven bij de verbonden communities of practice. Dan weet de organisatie wat er in de verschillende maatschappelijk relevante vakgebieden speelt. Verder is het van belang dat de organisatie leert van de deelnemers in de communities of practies: aanbevelingen en feedback ter harte neemt. Het is verder zo dat de waarde van een organisatie bepaald wordt de kwalitieit van de communities waarin het deelneemt. Als een deelnemer de organisatie verlaat, kan er een interessant netwerk verloren gaan.

Leertrajecten deelname gemeenschap

Voor deelname aan een gemeenschap (“community”) zijn 5 verschillende leertrajecten te onderscheiden. Elk traject houdt een verschillende manier van participatie in de community in:

• Peripheral: de deelnemer neemt (nog) niet volledig deel. Dit kan zijn doordat:
• De deelnemer zich niet bekwaam voelt.
• Impliciete uitsluiting doordat groeperingen zich niet aangetrokken voelen tot de community (man/vrouw).
• Expliciete uitsluiting doordat de leerling moet voldoen aan bepaalde kwalificaties.Volgens Rose (1999) moeten deze deelnemers misschien gestimuleerd worden op de ouderwetse manier:Peptalk, directe instructie of een snelle quiz.. Anders loert er misschien het gevaar dat deze deelnemers in ieder geval geestelijk zullen afhaken en hun tijd uitzitten. Toch zijn deze studenten misschien al experts op hun eigen vakgebied. Ze hebben deze module misschien uit interesse gekozen, maar velen zijn al jaren werkzaam in hun eigen vakgebied waar ze de “nieuwelingen” moeten opleiden.
• Inbound: een nieuweling heeft geïnvesteerd in de CoP en gaat volledig deelnemen. Dit kan iemand zijn die zijn gekozen studie nu gaat toepassen in zijn beroep. Tijdens de beroepsuitoefing kan de deelnemer zich nog altijd ontwikkelen. Driscoll (blz. 169) geeft het voorbeeld van het gebruik van elektronische media om de lessen te ondersteunen.
• Een Insider neemt al langere tijd deel aan de CoP. Zijn ontwikkelde kennis en ervaring stelt hij in dienst van anderen.
• Boundarytrajecten vinden plaats als de betrokken persoon ook deelneemt aan andere communities. Hij fungeert dan als “bruggenbouwer”. Dit zijn deelnemers die een of een aantal modules bestellen om zich verder te professionaliseren. Heel vaak is het namelijk dat mensen die hun strepen al hebben verdiend op een ander vakgebied gevraagd wordt de peripherals en de inbounds te trainen. De betrokken deelnemer beleeft de studie vanuit zijn eigen vakgebied. Dit is zeker een verrijking voor de rest van de deelnemers omdat deze boundary parallellen kan trekken naar andere vakgebieden. Een nadeel is dat de boundary soms last kan hebben van beroepsblindheid.
• Outbound: de betrokken persoon verlaat de community. Hij ontwikkelt nieuwe relaties en zoekt een nieuwe plek