Uittreksel: Kader Abdolah - Spijkerschrift

In dit artikel vind je een samenvatting en verdiepende opdrachten van het boek Spijkerschrift van Kader Abdolah, voor het vak Nederlands K. Abdolah, Spijkerschrift: notities van Aga Akbar, De Geus, Breda 2000, derde druk

Motivatie

Ik heb dit boek gekozen, omdat ik van verschillende mensen heb gehoord dat het een mooi boek was. Ook heb ik recensies over het boek gelezen, waarin het boek werd geprezen en toen ik de achterflap van het boek las, sprak het verhaal me meteen al aan. Ik vind het meestal wel interessant om boeken te lezen die over mensen in andere landen gaan. Deze mensen hebben vaak een heel andere manier van lezen en ik vind het boeiend om hier mee in aanraking te komen. Dat was ook een reden voor het kiezen van dit boek.

De korte weergave van de inhoud

Het boek begint met een tekst uit de koran (Spelonk) over een groep mannen die toevlucht zoekt in een grot, in slaap valt en driehonderd jaar later weer wakker wordt. Als de mannen weer naar buiten gaan, is alles veranderd. Het verhaal over Aga Akbar begint bij zijn moeder, Hadjar. Ze is zwanger van een edelman, maar omdat ze niet met hem getrouwd is, zijn de kinderen onechtelijk en dragen ze niet de naam van de man. Eén van haar kinderen, Aga Akbar, wordt doofstom geboren en daarom leert Hadjar hem een gemakkelijke gebarentaal. Ook gaat zij naar de edelman om zijn adellijke naam te vragen voor haar doofstomme zoon. Aga Akbar krijgt deze naam onder de voorwaarde dat hij nooit een deel van de erfenis zal krijgen. Aga Akbar heet nu Aga Akbar Mahmoede Gazanwieje Gorasani. Als Hadjar sterft aan een ernstige ziekte, wordt Aga Akbar opgevangen door zijn oom, een dichter genaamd Kazem Gan, die Aga Akbar de kunst van het spijkerschrift bijbrengt. Dit doet hij omdat hij inziet dat Aga Akbar een kunstenaar en dichter is die zijn gevoelens moet kunnen opschrijven. Vanaf dat moment houdt Aga Akbar de rest van zijn leven een dagboek bij.

Later wordt hij verliefd op een prostituee, waar hij vaak naartoe gaat. Dit vindt zijn familie niet goed en gaat daarom op zoek naar een geschikte vrouw voor Aga Akbar. Als ze een vrouw gevonden hebben, trouwt deze met Aga Akbar, maar ze sterft in de huwelijksnacht. Weer later ontmoet Kazem Gan een meisje dat Tine heet. Ze is erg merkwaardig en ze probeert haar vader te beschermen tegen opium, een middel dat Kazem Gan zelf ook vaak gebruikte. Hij vraagt haar met Aga Akbar te trouwen en dit gebeurt niet lang daarna ook. Ze krijgen samen vier kinderen. Het eerste kind is een jongen, Ismaiel, die door de mensen altijd wordt gezien als ,,de mond van zijn vader”. Hij moet namelijk altijd in de buurt van zijn vader zijn om voor hem te zorgen en te tolken. Na Ismaiel kregen Aga Akbar en Tine nog drie dochters. Het jongste meisje heet Goudklokje en wordt echt een vaderskindje. Het gezin verhuist naar de stad en Ismaiel komt in aanraking met het verzet tegen de heersende sjah. Hij gaat studeren in Teheran en ontwikkelt zich steeds verder. Hij heeft steeds minder contact met zijn vader, door het verschil van wereldkennis. Ismaiel probeert zijn vader veel te vertellen over de wereld, maar Aga Akbar begrijpt hem niet. Aga Akbar is een tapijtwinkel begonnen en die betekent erg veel voor hem. Zijn zoon verbergt hier een belangrijke vrouw uit het verzet, Djamila. Als ze ziek wordt, wordt ze thuis door Tine verzorgd. In die tijd komt Ismaiel erachter dat zijn zusje, Goudklokje, ook in het verzet zit. Hij verzwijgt dit voor zijn familie. Als er meer druk komt vanuit Amerika, verdwijnt de sjah en wordt hij opgevolgd door een geestelijke, Khomeini. Eerst lijkt alles goed te gaan en de partij van Ismaiel wordt toegestaan, totdat Irak het land aanvalt. Tijdens de bombardementen op Teheran worden partijleden opgepakt en daarom wordt de partij van Ismaiel ondergronds, zoals al eerder het geval was. Ismaiel wordt verantwoordelijk voor de partijkrant. Het is erg gevaarlijk werk dat nog gevaarlijker wordt naarmate er steeds meer partijleden worden opgepakt. Ismaiel is intussen getrouwd en heeft een dochter. Hij stuurt zijn vrouw en dochter naar zijn familie om ze te laten beschermen. De band tussen Ismaiel en Aga Akbar verslechtert zich nog meer, maar als Ismaiel aankondigt dat hij het land uitgaat, herstelt de oude band zich. Ismaiel komt zijn vader nog één maal tegen op weg naar de moskee. Zijn vader geeft hem zijn jas en samen beklimmen ze de Damawand. Hij krijgt zijn vaders jas en deze stuurt hem de bergen in. Uiteindelijk komt Ismaiel in Nederland terecht, waar hij hoort dat Goudklokje wordt vermist. Hij hoort dat ze waarschijnlijk is geëxecuteerd, maar de kans bestaat dat ze uit de gevangenis is gevlucht. Aga Akbar gaat haar in de bergen zoeken, maar in de lente wordt hij dood in de sneeuw gevonden. Goudklokje wordt niet meer teruggevonden. Dit alles heeft Aga Akbar in zijn dagboek opgeschreven. Na zijn dood heeft men zijn dagboek naar Ismaiel in Nederland gestuurd, die zo het levensverhaal van zijn vader heeft ontcijferd, het was namelijk in spijkerschrift geschreven. Op deze manier leert hij het levensverhaal van zijn vader kennen en tevens dat van zichzelf. Aan het einde van het boek vertelt de schrijver nog dat Goudklokje in dezelfde grot terecht is gekomen als de mannen uit het verhaal uit de Koran, dat ook aan het begin van het boek wordt verteld. Hij schrijft dat ze na driehonderd jaar wakker wordt en dat alles dan anders is geworden.

Eerste persoonlijke reactie

Ik vond het over het algemeen een mooi boek, omdat ik me erg goed in het verhaal kon inleven. In het begin vond ik het wel een beetje langdradig, maar dat veranderde snel. Het thema van het boek is een thema dat niet vaak voorkomt en daarom is het boeiend om daar eens iets over te lezen. Je maakt op deze manier kennis met een heel andere manier van leven en dat vind ik interessant. Het boek was gemakkelijk geschreven, want de schrijver heeft korte zinnen gebruikt. Toch waren er stukken in het boek die ik niet goed begreep, maar achter in het boek stond een begrippenlijst die het allemaal begrijpelijker maakte.

Uitgewerkte persoonlijke reactie

Onderwerp

Het onderwerp van dit boek is de Het thema van het boek is de ontwikkeling van de relatie tussen vader en zoon en de vlucht van iemand die meer van de wereld begrijpt dan zijn familie. Ik vind dit een boeiend onderwerp, omdat het wel realistisch is, maar toch niet erg vaak voorkomt. Ik vind het interessant om over andere culturen en levensmanieren te lezen, want op die manier leer je hoe mensen in andere landen (over)leven.
Mijn verwachtingen over het boek zijn wel uitgekomen, want ik vond het een erg mooi boek, wat ik ook had voorspeld. Verder had ik gehoord waar het ongeveer over zou gaan en dat klopte redelijk met de inhoud van het boek.
Het onderwerp ligt niet in mijn belevingswereld, want ik heb zoiets nog nooit meegemaakt. Toch is het verhaal heel realistisch voor me, omdat ik weet dat er mensen zijn die deze gebeurtenissen echt meemaken. Hierdoor kon ik goed met de hoofdpersoon meeleven.

Gebeurtenissen

De gebeurtenissen waren het belangrijkst in het boek, omdat je over de gedachten van Aga Akbar niet veel te weten komt. Misschien is dat ook wel beter, omdat anders de nadruk te veel op Aga Akbar komt te liggen, terwijl het eigenlijk het verhaal is van een jongen die de oren mond van zijn doofstomme vader was. De belangrijkste gebeurtenis is denk ik het moment waarop Aga Akbar met Tine trouwt en kinderen krijgt. Als dit niet was gebeurd, zou Ismaiel nooit geboren zijn, die een belangrijke rol in het verhaal speelt. Ik vond de gebeurtenissen niet moeilijk te volgen, omdat de schrijfstijl van de schrijver niet moeilijk is. Hierdoor las het gemakkelijk weg en waren de gebeurtenissen gemakkelijk te begrijpen. Ik vond het moment dat Kazem Gan aan Aga Akbar het spijkerschrift laat zien een erg mooie gebeurtenis, omdat het toont dat Kazem Gan zijn best doet om Aga Akbar te helpen en hier een creatieve oplossing voor vindt.

Personages

De personages in het boek zijn levensecht, want ik kan me alles wat zij beleven, goed voorstellen en het is niet moeilijk me in hen te verplaatsen. Ook al leiden ze een heel ander leven, het zijn net als ik, normale mensen. Ik kon me vooral goed verplaatsen in Ismaiel, de zoon van Aga Akbar. Hij gaat studeren en op een gegeven moment begrijpt hij meer van de wereld dan zijn eigen vader, waardoor hun relatie verslechtert. Hij zet zich af tegen het huidige gezag en moet hierdoor gaan vluchten. Ik zou, net zoals hij, ook door blijven gaan met het verdedigen van mijn standpunten. Uiteindelijk vlucht hij naar Nederland, omdat het te gevaarlijk voor hem werd. Dat kan ik me ook goed voorstellen. Ik zou dus wel ongeveer hetzelfde reageren als de personages in het verhaal. Ik vind het erg belangrijk dat je je in een boek kunt inleven in de personages. Op die manier wordt een verhaal beter te begrijpen en boeiender om te lezen. Ik vond de beslissingen van de personages begrijpelijk, omdat ik waarschijnlijk hetzelfde zou hebben gedaan in dergelijke situatie. Zoals Ismaiel, voor wie het zo gevaarlijk werd in Teheran, dat hij moest vluchten. Dat was denk ik het slimste wat hij kon doen.

Opbouw

Het boek bestaat uit drie verschillende boeken. In het eerste boek (Spelonk) heerst een alwetende vertelsituatie.Het gaat hier over de jeugd van Aga Akbar tot aan het moment dat Ismaiel geboren wordt. In het tweede boek (nieuwe grond) is er een ikvertelsituatie. Hierin wordt het verhaal door Ismaiel geschreven en hij vertelt over zijn leven in Iran en Nederland. Hierin lopen twee verhaallijnen door elkaar; die van Aga Akbar en Ismaiel in Iran en die van Ismaiel in Nederland. Deze lijnen lopen door elkaar, omdat er verband is tussen de gebeurtenissen in Nederland en het boek dat Aga Akbar in Iran aan het schrijven is. In het derde boek is de alwetende vertelsituatie weer terug. Er wordt verteld hoe het met de ouders van Ismaiel gaat nadat hij naar Nederland is gevlucht. Dit boek loop door tot de dood van Aga Akbar. Ik vond dat het verhaal, zoals dat is opgebouwd, op deze manier goed te begrijpen is.

Het verhaal is eigenlijk een grote flashback, er worden de hele tijd tijdsprongen van nu naar het verleden gemaakt. Ik vind het goed dat deze flashbacks er zijn, want zo krijg je meer achtergrondinformatie over de personages en gebeurtenissen en op deze manier wordt het verhaal begrijpelijker. Het boek heeft een open einde, want je blijft nog met een aantal vragen zitten. Ik vraag me bijvoorbeeld af wat er nu met Goudklokje is gebeurd. Dat zal ik nooit te weten komen. Ik vind het niet erg dat het boek een open einde heeft, want op deze manier blijf je over het boek nadenken, nadat je het hebt gelezen.

Taalgebruik

Het taalgebruik in het boek was absoluut niet moeilijk. De schrijver gebruikt veel korte zinnen, waardoor het gemakkelijk is om te lezen. Af en toe stonden er woorden uit Perzië in de tekst, maar achterin het boek stond een begrippenlijst, waar deze woorden werden vertaald en uitgelegd.
De verhouding van dialoog en de beschrijvingen was naar mijn mening goed. Als er meer dialoog zou zijn geweest, was er waarschijnlijk minder aandacht besteed aan de gedachten en gevoelens van de personages. Dat zou het boek niet ten goede zijn gekomen. Ik vind het taalgebruik passen bij het verhaal en de personages, want doordat het gemakkelijk is geschreven, komt het verhaal heel puur over. Je kunt je op deze manier beter in het verhaal verplaatsen, omdat je zelf ook geen moeilijke woorden en zinnen gebruikt.

Voorlopig eindoordeel

Mijn mening over het boek is eigenlijk niet veranderd. Ik vond Spijkerschrift een erg mooi en aangrijpend boek. Het is niet moeilijk geschreven en dat veroorzaakte waarschijnlijk dat het zo aangrijpend was. Ik vond het onderwerp van het boek interessant en ik kon me goed inleven in de personages, waardoor het erg boeiend werd.

Verdiepingsopdracht

Ik verwachtte dat het een erg mooi boek was, omdat ik dat van verschillende mensen had gehoord. Ook dacht ik dat het boek zou gaan over een man die het dagboek van zijn doofstomme vader ontcijfert, omdat het in spijkerschrift was geschreven. Dit klopte eigenlijk wel met de werkelijke inhoud van het boek. Ik wist dat een deel van het boek zich afspeelde in Perzië en zoals ik aan het begin al heb gezegd, vind ik het interessant om kennis te maken met andere culturen en met de mensen die volgens deze culturen leven.
De thematiek van het verhaal is dat de zoon van een doofstomme man voor het politieke gezag uit Iran vlucht en later de onleesbare notities van zijn vader krijgt opgestuurd om deze te vertalen.

Recensies:
Beide recensenten vinden het boek verrassend, want ze hadden nooit verwacht dat een schrijver als Kader Abdolah, die erg slecht Nederlands spreekt, toch een goed verhaal kan overbrengen. Ze zeggen allebei dat ondanks de eenvoudige zinnen die in het boek worden gebruikt, het nog steeds een mooi verhaal is. Toch vindt Max Pam van HP/De Tijd dat dit taalgebruik voor een knullig effect zorgt. Verder hebben beide recensenten het over de relatie met het boek en Multatuli’s Max Havelaar. Max Pam vindt dit overbodig en Janet Luis van NRC Handelsblad zegt alleen dat Kader Abdolah waarschijnlijk iets met deze schrijver heeft. Janet Luis vergelijkt het boek Spijkerschrift ook nog met eerdere boeken van Kader Abdolah, iets dat Max Pam niet doet. Max Pam gebruikt af en toe oordelen in zijn tekst, zonder deze te beargumenteren. Janet Luis echter legt bij bijna elk oordeel uit waarom ze zo over het boek denkt. Beiden zijn ze het er over eens dat Spijkerschrift een redelijk geslaagde roman is.

Ik ben het gedeeltelijk met de recensenten eens. Ik vond het boek ook geslaagd, maar ik denk iets meer dan zij. Ik ben natuurlijk geen recensent, dus ik let op andere dingen dan zij doen, waardoor ik misschien ‘slechte’ dingen over het hoofd zie. Verder ben ik ook van mening dat Kader Abdolah gemakkelijke taal gebruikt en dat de tekst hierdoor misschien niet erg literair overkomt. Maar toch vond ik dit taalgebruik niet storend, want ik vond het bij het verhaal passen. Verder vond de geciteerde passages uit Max Havelaar niet storend, het paste eigenlijk ook wel bij het verhaal.

Ik denk dat ik de recensie ,,Spreekbuis van een sprakeloze vader” van Janet Luis uit het NRC Handelsblad de beste recensie vond. Qua inhoud komen de recensies erg overeen, maar zoals ik hierboven al zei, maakt Janet Luis beter duidelijk waarom ze iets vindt. Ze beargumenteert elk oordeel, zodat je goed te weten komt waarom ze er zo over denkt.

Evaluatie

Uitgekomen verwachtingen

Mijn verwachtingen zijn bij het lezen van het boek uitgekomen. Ik verwachtte dat het een mooi en aangrijpend boek was en dat was het ook. Ook het onderwerp dat ik in gedachten had, is het werkelijke onderwerp van het boek. Verder dacht ik dat het over andere culturen en andere manieren van leven zou gaan en dat was ook het geval.

Beargumenteerde eindoordeel

Mijn mening hierover is eigenlijk nog steeds hetzelfde als aan het begin van mijn boekverslag. Ik vond het een erg mooi en aangrijpend boek, dat me bijna de hele tijd heeft geboeid. Alleen het begin was een beetje langdradig, maar daar kwam al snel verandering in. Ook vond ik het thema van het boek interessant, ik had hier nog niet vaak over gelezen. Ook was het boek niet moeilijk te begrijpen, omdat het taalgebruik eenvoudig was. Dit alles maakt het boek naar mijn mening een geslaagde roman.

Uitvoering beschrijvingsopdracht

Deze uitvoering verliep eigenlijk zonder problemen. Ik vond het wel een saaie opdracht, omdat die bij elk boekverslag weer terugkomt. Toch is het me gelukt om de opdrachten te maken en heb ik verder geen problemen ondervonden.

Uitvoering Verdiepingsopdracht

De verdiepingsopdracht vond ik een stuk moeilijker dan de beschrijvingsopdracht. Ik vind het altijd moeilijk om aan te geven wat het thema van een boek is. Dat komt, denk ik, omdat er nooit een concrete beschrijving voor de thematiek is. Meerdere beschrijvingen kunnen aansluiten op het verhaal en ik vind het moeilijk te beslissen welke dan de beste is. Het was niet moeilijk om recensies over het boek te vinden. Wel vond ik het lastig om de argumenten en oordelen te benoemen. Soms kunnen hierbij ook verschillende soorten argumenten kloppen of juist geen enkel argument, wat het allemaal nogal verwarrend maakt. Ik heb in ieder geval geprobeerd alle (relevante) argumenten op de goede manier te benoemen.