Boekverslag Engels: 11/22/63, Stephen King

Stephen King werd geboren op 21 september 1947. Doordat zijn vader het gezin verliet toen Stephen nog erg jong was, groeide hij op in soms slechte financiële omstandigheden. Toen hij Engels studeerde aan de universiteit van Maine, had hij dan ook allerlei bijbaantjes om dit te kunnen bekostigen. Op de universiteit ontmoette hij ook zijn huidige vrouw, Tabitha Spruce. King kampte zo'n tien jaar met diverse verslavingen, maar is nu al geruime tijd clean. Veel van zijn personages zijn in meer of mindere mate gebaseerd op zijn leven: van armoede naar rijkdom, maar ook bijvoorbeeld zijn verslaving, die is terug te vinden in zijn boek 'The Shining'.

Algemene informatie

• Auteur: Stephen King
• Titel: 11/22/63
• Taal van het boek: Engels
• Eerste publicatie: 2011
• Aantal bladzijden: 804
• ISBN: 9781451694956
• Genre: thriller

Hoofdpersonen

Al Templeton

Al Templeton is de eigenaar van een cafetaria. Op een dag ontdekt hij per toeval dat er in zijn bijkeuken een poort waarmee je naar het verleden kunt reizen is gevestigd. Door deze een aantal keren te proberen, komt hij erachter dat, wat je ook doet, je altijd om twee minuten voor twaalf op dezelfde dag in 1958 terechtkomt. Hoelang je daar vervolgens ook blijft, het zal in het heden altijd maar twee minuten later zijn. Zijn ontdekking brengt Templeton op een briljant, maar ook zeer complex idee: het voorkomen van de moord op John F. Kennedy. Aangezien hij terminaal ziek is, zal hij echter niet genoeg tijd meer hebben om dit plan uit te voeren. In plaats daarvan vraagt hij aan een goede vriend van hem, Jake Epping, of hij dit idee tot uitvoering wil brengen.

Jake Epping

Jake Epping is een bevlogen leraar Engels in het volwassenenonderwijs. Hoewel hij normaal gesproken niet zo gauw emotioneel raakt, wordt hij geroerd door een essay van één van zijn leerlingen, Harry Dunning. Dunning schrijft over de nacht vijftig jaar geleden, waarin zijn dronken vader thuiskwam en zijn broertje, moeder en zus vermoordde met een hamer. Dunning overleeft het drama, maar houdt er wel een mank been aan over.

Doordat Epping gescheiden is, kan hij regelmatig tijd vrijmaken om in zijn favoriete cafetaria te eten. Bovendien is hij goed bevriend met de eigenaar, Al Templeton. Hij is dan ook stomverbaasd wanneer hij door hem gebeld wordt en het bij ontmoeting net lijkt of Al binnen een dag tientallen jaren ouder is geworden. Nog verbaasder is hij wanneer hij voor het eerst kennismaakt met de tijdspoort van Al. Toch besluit hij direct om het avontuur aan te gaan, wanneer Templeton hem zijn plan heeft voorgelegd.

Lee Harvey Oswald

Lee Harvey Oswald was de hoofdverdachte in het onderzoek naar de moord op John F. Kennedy. Naast de (vermoedelijke) moord op John F. Kennedy, vermoordde hij ook zijn vrouw. Oswald was een groot fan van het communisme en probeerde ook anderen van deze ideologieën te overtuigen.

Belangrijkste bijfiguur

Sadie

Wanneer Jake in het verleden verblijft om research te doen voor Templetons plan, neemt hij om rond te komen een baan als leraar Engels aan. Op de school waar hij werkt ontmoet hij Sadie, een bibliothecaresse. Sadie is op dat moment net gescheiden van haar manipulatieve, psychotische echtgenoot.

Thema- en titelverklaring

De titel, 11/22/63 (22/11/1963) refereert aan de datum waarop John F. Kennedy werd vermoord. Het thema 'tijdreizen' maakt het mogelijk dat Jake de geschiedenis zodanig kan veranderen, dat John F. Kennedy niet op 22 november 1963 wordt vermoord.

Tijd en plaatsen waarin het verhaal zich afspeelt

Tijd

Het verhaal speelt zich af tussen 1958 en 1964 en in 2011. Naast het feit dat dit vaak genoemd wordt, kun je het als lezer ook afleiden uit een aantal zaken: de prijzen van producten (een paar cent voor iets te drinken) zouden in deze tijd niet reëel zijn, mobieltjes en computers bestonden nog niet in de jaren '50 en '60, Elvis Presley leefde niet meer in de 21e eeuw.

Plaatsen

Het verhaal speelt zich af in Maine, Derry, Florida, Jodie en Dallas. Dat het verhaal zich in de Verenigde Staten afspeelt is vooral belangrijk omdat het verklaart waarom Al Templeton zo gefixeerd is op het voorkomen van de moord op Kennedy: het was immers een Amerikaanse president. Bovendien zijn de verblijfplaatsen van Lee Harvey Oswald op waarheid gebaseerd.

Samenvatting

Tijdspoort

Al Templeton en Jake Epping zijn goede vrienden. Al is de eigenaar van een cafetaria waar Jake regelmatig komt eten. Jake schrikt zich dan ook een ongeluk wanneer hij een tientallen jaren oudere Al aantreft, terwijl hij hem de vorige dag nog sprak. Hierop laat Templeton hem zijn bijkeuken zien. Daar blijkt al jaren een tijdmachine gevestigd te zijn, die de gebruiker leidt naar het jaar 1958. Dat Al zoveel ouder is dan de dag daarvoor, is dan ook mogelijk doordat je zolang als je wilt in 1958 kunt blijven, maar het in het heden altijd maar twee minuten later is dan wanneer je door de poort ging.

Door deze bevindingen komt Al op het idee om te proberen de moord op John F. Kennedy tegen te houden: dit zou volgens hem een hoop problemen in de toekomst voorkomen. Echter is Templeton terminaal ziek en dus heeft hij niet voldoende tijd om zijn plan tot uitvoering te brengen. Hij vraagt aan Jake of hij zijn wens in vervulling kan laten gaan.

Vlinder-effect

Wanneer Jake voor het eerst naar het jaar 1958 afreist, ontmoet hij een zwerver met een gele kaart in zijn hand. In eerste instantie lijkt deze man een absolute bijrol te spelen in het verhaal, maar verder in het verhaal blijkt hij symbool te staan voor het vlinder-effect: wanneer je iets heel kleins verandert, kan dit in een later stadium grote gevolgen hebben.

Van dit vlinder-effect merkt Jake direct de gevolgen: als experiment, voordat hij het plan van Templeton gaat uitvoeren, wil hij proberen de moord op de moeder, broer en zus van Harry Dunning te voorkomen. Dit lukt, maar dat heeft als direct gevolg dat wanneer Jake weer terugkomt in 2011, Harry overleden blijkt te zijn in de Vietnam-oorlog.

Sadie

Als Jake vervolgens teruggaat naar 1958, blijkt de man met de gele kaart zelfmoord te hebben gepleegd: zijn kaart is nu zwart. Hij reist opnieuw af naar Derry, waar hij Frank Dunning vermoordt, voordat hij dit zijn kinderen en echtgenoot aandoet. Daarna reist Jake af naar Jodie (Texas) waar hij Oswald in de gaten kan houden. Hier wordt hij aangenomen als leraar Engels. Op de school waar hij werkt ontmoet hij Sadie, de bibliothecaresse. De twee krijgen een relatie, maar deze eindigt wanneer Sadie argwaan krijgt als hij een lied zingt dat op dat moment nog niet bestaat. Hij weet haar te overtuigen van het feit dat hij uit de toekomst komt, door de uitkomst van de Cubacrisis te voorspellen. Doordat Sadie weet dat ze hem kan vertrouwen, krijgen ze opnieuw een relatie.

Weddenschappen

Doordat Jake uit de toekomst komt, weet hij natuurlijk alle uitslagen van de sportwedstrijden al. Hier verdient hij geld mee, door steeds weddenschappen te sluiten met een louche figuur. Deze krijgt echter argwaan wanneer Jake het telkens bij het correcte eind heeft. Hij slaat Jake zodanig in elkaar, dat hij drie maanden de tijd nodig heeft om te herstellen van de schade aan zijn lichaam en het geheugenverlies. Ook Sadie komt er niet heelhuids vanaf: ze wordt ernstig mishandeld door haar psychotische ex-man.

22/11/1963

Terwijl Jake en Sadie herstellen van de mishandelingen, nadert de dag waarop John F. Kennedy vermoord zal worden. Hoewel alles in de voorbereiding misgaat, staan Sadie en Jake uiteindelijk oog in oog met Oswald. Jake weet Oswald uit te schakelen, maar voordat dat lukt, vuurt Oswald eerst een kogel op hem af. De kogel mist Jake, maar Sadie raakt dodelijk gewond.

2011

Wanneer Epping vervolgens weer terugkomt in 2011, blijkt opnieuw dat het vlinder-effect grote gevolgen heeft op het (verdere) verloop van de geschiedenis: opnieuw ontmoet hij zijn leerling Harry Dunning, deze keer weliswaar in levende lijve, maar opnieuw gehandicapt. Dunning weet hem te vertellen dat de afgelopen veertig jaar de wereld werd geteisterd door nucleaire rampen, energietekorten en binnenlands terrorisme.

Afloop

Om dit effect terug te keren, gaat hij onmiddellijk terug naar 1958. Hier ontmoet hij opnieuw de man die in het begin een gele kaart droeg, bij het tweede bezoek dood was, maar nu een groene kaart draagt. Deze vertelt hem dat hij onmiddellijk terug naar 2011 moet en de tijdspoort moet sluiten. Nadat hij de tijdspoort inderdaad gesloten heeft, blijkt dat op deze manier de geschiedenis weer hetzelfde is als voor alle wijzigingen die hij aanbracht.