Nieuwe media in het onderwijs

De evolutie van de media gaan ontzettend snel. Waar een leerkracht enkele decennia geleden enkel zijn schoolbord als medium had, heeft een moderne leerkracht nu ontzettend veel media ter beschikking om de les te ondersteunen. Toch aarzelen veel leerkrachten om nieuwe media in te schakelen. Hebben deze media wel zin in het onderwijs? Helpen ze de les te ondersteunen of leiden ze de leerlingen juist af? In dit artikel meer hierover.

Wat verstaan we in deze context onder media?

Een medium is een informatiedrager. In deze context gebruik ik deze term als informatiedrager die de communicatie tussen leerkracht en leerling helpt ondersteunen. Soms wordt deze term ook gebruikt voor de informatie zelf (bijvoorbeeld geluidsopname in plaats van CD).

Waarom media gebruiken?

Mensen leren het beste als meerdere zintuigen ingeschakeld worden. Dankzij de media wordt de boodschap van de leerkracht (vaak auditief) benadrukt door een medium (vaak visueel). Zo worden meerdere zintuigen tegelijkertijd geprikkeld en wordt de boodschap beter onthouden.

In een klas zitten ook leerlingen met een verschillende aanleg: sommige leerlingen leren auditief goed en anderen (meesten) visueel. Door beide mogelijkheden te benutten, bereik je meer leerlingen tegelijkertijd.

Zonder media zal de leerkracht zijn stem moeten gebruiken om de boodschap over te brengen (we beschouwen even de stem niet als medium). Na ongeveer 20tal minuten doceren zal de meerderheid van de klas grote delen van de informatie missen en na een half uur doceren, zullen slechts enkelingen de informatie juist kunnen reproduceren. Dit komt doordat de aandacht verslapt na een tijdje: de stem van de leerkracht vervaagt naar de achtergrond en wordt uiteindelijk na een tijd genegeerd (achtergrondgeluid).

Wat zijn nieuwe media?

De meest gebruikte media zijn het schoolbord (ook de moderne varianten met stiften verstaan we hieronder) en andere geschreven media zoals handboeken en cursussen. Afhankelijk van het vakgebied worden ook andere media zoals geluidscasettes (of CD's) of tastbare voorbeelden gebruikt.

Vaak bedoelt men met nieuwe media het Internet. Het Internet is een grote bron van informatie voor elk vakgebied. Ook andere media zoals computers met specifieke software of gsm's of andere moderne apparatuur worden hier soms onder geklasseerd hoewel ze al langer ingeburgerd zijn in het onderwijs.

Heb je als leerkracht nieuwe media nodig?

Vaak wordt gezegd dat leerkrachten zeker nieuwe media moeten gebruiken in de les zodat de leerlingen bijblijven met de nieuwe technologische ontwikkelingen. Hoewel nieuwe media veel voordelen hebben en de les interessanter maken voor de leerlingen, is het gebruik ervan niet altijd aan te raden. Als leerkracht moet je de nieuwe ontwikkelingen op de voet volgen om zo je leerlingen voor te bereiden op de toekomst. De realiteit is helaas vaak anders: door grote tijdsdruk en een overvloed van informatie lukt het veel leerkrachten niet om op de hoogte te blijven van nieuwe media. Hierdoor zijn de leerlingen vaak beter op de hoogte dan de leerkrachten. Dit leidt tot situaties waarbij een leerkracht tijdens de les hulp moet vragen aan een leerling omdat er bijvoorbeeld een technisch probleem met de computer is. Dit stoort de overdracht van informatie. Ook bezorgen de nieuwe media vaak afleidingen, zoals bijvoorbeeld computerspelletjes of chatsessies tijdens de lessen. Het nieuwe van de media zorgt er ook voor dat de leerlingen meer interesse hebben in het medium dan in de informatie-overdracht.

Media dienen enkel om de communicatie te ondersteunen. Overbodig gebruik van media zorgt ervoor dat de informatie verloren gaat. De leerlingen krijgen dan immers teveel prikkels ineens te verwerken en selecteren dan enkel de informatie die ze op dat moment belangrijk vinden. Dit geldt zowel voor de klassieke media als de nieuwe media. Media gebruiken in de les omdat het moet, is zeker verkeerd, of het nu om een schoolbord of om het Internet gaat. Vaak is het beter om de les sober te houden en slechts een paar media te gebruiken.

Tot slot

De huidige media zijn ooit ook nieuw geweest. Nu zijn ze ingeburgerd en noemen we ze vaak klassieke media. Er is geen verschil in het gebruik van de media: net zoals alles in het leven moet je ze met mate gebruiken. Overmatig gebruik leidt tot informatieverlies.

Soms is een sobere les met slechts 1 medium doeltreffender. Om de les interessant te houden kan je ook meerdere methodes afwisselen (doceren, vertellen, vraaggesprek,...).

Kijk naar de reacties van je leerlingen en pas het gebruik van media aan aan je eigen ervaringen en kennis, je klas en vooral je vakgebied.
© 2008 - 2024 Nesibe, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Mediacoach en mediawijsheidMediacoach en mediawijsheidEr wordt steeds meer gebruik gemaakt van sociale media en vooral jongeren kunnen blijkbaar niet zonder. Voor sommige oud…
Contact met je docent op sociale media: zinvol of ongepast?Contact met je docent op sociale media: zinvol of ongepast?Op sociale media zoals Whatsapp, Facebook en Instagram, die over het algemeen niets met school te maken hebben, voegen d…
Waarom en hoe social media te gebruiken door bedrijven?Waarom en hoe social media te gebruiken door bedrijven?Social media biedt organisaties de mogelijkheid om op een ideale manier (goedkoop, snel, gebruiksvriendelijk, groot bere…

VMBO: de voorbereiding op MBO of HAVOVMBO: de voorbereiding op MBO of HAVOOp het Voorbereidend Middelbaar Beroepsonderwijs komt 50 tot 60 % van de twaalfjarigen terecht. Wat houdt die opleiding…
Met dyslexie naar het voortgezet onderwijsAls je kind naar het voortgezet onderwijs gaat, is dat al een enorme beslissing om een goede en passende school te vinde…
Nesibe (92 artikelen)
Gepubliceerd: 02-05-2008
Rubriek: Educatie en School
Subrubriek: Diversen
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.