Het Getallenstraatje

Spelletjes zijn voor kinderen een geweldig middel om getallen en sommen te oefenen en om inzicht te krijgen in getalstructuren en hoeveelheden. En: het is nog leuk en motiverend ook! Met het spel ‘Getallenstraatje’ werk je aan inzicht in getallen en hun relatieve positie op de getallenlijn. En nog leuker: 'Getallenstraatje' is heel eenvoudig en goedkoop zelf te maken!

Snel oppikken

Sommige kinderen pikken alle rekenstof rond getallen, positie op de getallenlijn of de hoofdbewerkingen snel en ogenschijnlijk heel simpel op. Dat is natuurlijk alleen maar mooi en prettig. Er zijn echter ook kinderen, waarbij het rekenen allemaal niet zo snel en eenvoudig gaat. Uiteraard zal de leerkracht van deze kinderen proberen te achterhalen wat het probleem is. Misschien wordt een voorafgaande rekenstap nog onvoldoende beheerst, maar misschien is er ook gewoon meer oefening nodig.

Meer oefening

Het is gemakkelijk gezegd ‘meer oefening nodig’. In de praktijk is de druk van de groep, de leerstof, het jaarprogramma en de tussentijdse toetsmomenten soms zo hoog, dat er onvoldoende tijd kan worden vrijgemaakt voor voldoende oefening. Ouders vragen vaak, of ze thuis misschien iets kunnen doen. Dat kan meestal wel, vaak wordt er een werkblad met rekenopgaven mee naar huis gegeven. Maar de vraag is, of de kinderen voldoende gemotiveerd zijn, om na inspannende dag ook thuis nog eens aan het rekenwerk te gaan. In veel gevallen beginnen ouders en kinderen hoopvol aan het thuis-oefentraject, maar na een aantal dagen of weken loopt de motivatie hard terug. Kon het maar wat leuker gemaakt worden!

Spelletjes!

Natuurlijk kan het leuker! Kinderen spelen graag spelletjes. En daar ligt precies de oplossing: een leuk rekenspel. Als het rekenwerk in spelletjes kan worden verstopt, dan loopt de motivatie ineens weer flink op. Er wordt, voor het gevoel van de kinderen, niet meer gerekend, er worden spelletjes gespeeld!

Getallenstraatje

Het spel Getallenstraatje is een spel, waarbij kinderen oefenen met het snel, juist en strategisch plaatsen van getallen in een soort getallenstraat. Het spel is heel eenvoudig zelf te maken, waardoor het ook weer heel eenvoudig wordt om met verschillende niveaus te werken. De bedoeling van het spel is simpel. Je trekt steeds een getalkaartje, dat je vervolgens op een lege positie in een ‘straatje’ plaatst. Eenmaal geplaatst mag het kaartje niet meer worden verschoven. De kaartjes moeten wel op de juiste volgorde komen. In hoeveel beurten is het straatje vol? Verderop zie je een voorbeeld, dan wordt het wat duidelijker.

Het spel maken

Je heb voor Getallenstraatje een speelbord nodig, dat je gemakkelijk van dik papier of karton kunt maken. Trek op het speelbord in de breedterichting een lijn. Aan de lijn maak je een aantal vierkanten vast. Begin met een stuk of vijf, je kunt het later altijd uitbreiden. In plaats van vierkanten kun je ook de omtrekken van huizen tekenen, dat maakt het straatje wat echter. Vervolgens maak je een aantal kaartjes, die op zo’n vakje of huis moeten passen. Op de kaartjes komen getallen. Afhankelijk van wat je met je kind wilt oefenen, kun je de volgende reeksen maken:

• Getallen van 1 t/m 9, en in een andere kleur 0 en 10.
• Getallen van 1 t/m 19, en in een andere kleur 0 en 20.
• Getallen van 1 t/m 49, en in een andere kleur 0 en 50.
• Getallen van 1 t/m 99, en in een andere kleur 0 en 100.
• Getallen van 1 t/m 199, en in een andere kleur 0 en 200

En ga zo maar door.

In de langere reeksen is het niet nodig om alle tussenliggende getallen te maken, een selectie is ook goed. Je kunt het speelbord zo mooi maken als je zelf wilt. Foto’s, tekeningen, kleuren, laat je fantasie gaan. Hoe aantrekkelijker het er uit ziet, hoe hoger de motivatie. Je kunt kaartjes en speelbord eventueel plastificeren of lamineren, om ze te beschermen tegen vuil. Dan kunnen ze er langer tegen. Wil je het spel met meerdere mensen spelen, dan heb je meerdere speelborden nodig, of meerdere straatjes op het speelbord.

Het spel, een voorbeeld

Je hebt hierboven al kunnen lezen, dat het erom gaat in zo min mogelijk beurten je straatje vol te krijgen. De gekleurde kaartjes heb je aan het begin en eind van het straatje gelegd. Dus de 0 en de 10 (in het spel getallen t/m 10) heb je al neergelegd. De getalkaartjes liggen omgekeerd op een stapeltje, goed geschud. In het voorbeeld gaan we uit van één speler met één speelbord. Volgende spelers komen dus aan de beurt als de eerste zijn straatje klaar heeft. Het spel wordt gespeeld door Jan en Piet.

• Jan neemt kaartje. Hij draait het om en ziet de 3.
• 
  Jan kiest het huisje, waar hij de vijf gaat neerleggen. In het speelveld met vijf kaartjes zijn de eerste en laatste al gevuld met de 0 en de 10. Hij heeft dus drie mogelijkheden. Welk vakje is het slimste? De eerste, tweede of derde? Jan moet zich dus afvragen, welke andere kaartjes nog in de reeks zouden passen. Jan besluit het kaartje 3 in het eerste vakje te leggen. Een goede keuze.
• Jan kiest nieuw kaartje. Het is de 2.
• Jan ziet dat na de 0 de 3 is gelegd. De 2 past er dus niet meer tussen. Hij legt het kaartje weg.
• 
  Jan kiest nieuw kaartje. Het is de 9.
• Jan heeft twee lege vakjes om de 9 in te leggen. In het tweede vakje is dom, want in het lege derde vakje kan, tussen de 9 en de 10 geen enkel getal meer komen. Hij kiest dus voor het derde vakje.
• Jan kiest nieuw kaartje. Het is de 1.
• Jan ziet dat na de 0 al de 3 ligt. Er is geen ruimte om de 1 te leggen. Hij legt het kaartje weg.
• 
  Jan kiest nieuw kaartje, het is de 4.
• Jan legt het kaartje in het lege vakje. De reeks is nu geworden: 0, 3, 4, 9, 10. De volgorde is correct, het spel is dus uit. Jan heeft in totaal vijf kaartjes nodig gehad.
• Piet mag nu proberen of hij het in minder kaartjes voor elkaar krijgt. De kaartjes worden van het bord gehaald en opnieuw geschud.

Als het spel begrepen is en goed loopt, dan kan de straat verlengd worden, door het begin- en eindkaartje vóór en áchter de huisjes te leggen, zodat er vijf lege vakjes zijn. Kinderen moeten tijdens het hele spel zich bewust zijn van de juiste positie van getallen op de getallenlijn. Komt het getal op het kaartje er vóór of er áchter? Zitten er nog getallen tussen? Gaat het nog passen als een kaartje wordt geplaatst? Spelenderwijs krijgen ze zo een beter inzicht in de getalpositie. Getallenstraatje is een eenvoudig maar verrassend leuk en spannend spel!

Moeilijker maken

Je kunt, als de positie op de getallenlijn voldoende beheerst is, Getallenstraatje ook gebruiken om sommen te oefenen. In plaats van getallen heb je nu bijvoorbeeld tafelsommen op de kaartjes staan, tussen 0 en 100. Zorg dat de sommen op volgorde van hun uitkomst komen te staan. De andere spelers kijken uiteraard mee of het goed gaat. Spelenderwijs oefent het hele spelgroepje op deze manier de tafels!